ദുബൈ: സൗദി അറേബ്യയിൽ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്തവർ എന്ന നിലയിൽ കുറ്റകൃത്യം ചെയ്ത അഞ്ച് പേരുടെ വധശിക്ഷ ഇതുവരെ റദ്ദാക്കിയിട്ടില്ലെന്ന് രണ്ട് അവകാശ ഗ്രൂപ്പുകൾ പറയുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ (എച്ച്ആർസി) ജുവനൈലിന് വധശിക്ഷ അവസാനിപ്പിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ച് ഒമ്പത് മാസത്തിന് ശേഷമാണിത്.

പ്രായപൂർത്തിയാകാത്തവർ ഇനി മുതൽ വധശിക്ഷയ്ക്ക് വിധേയരാകില്ലെന്നും പകരം ജുവനൈൽ ഡിറ്റൻഷൻ സെന്ററുകളിൽ 10 വർഷം വരെ തടവ് ശിക്ഷ അനുഭവിക്കുമെന്നും സൽമാൻ രാജാവ് മാർച്ചിൽ രാജകീയ ഉത്തരവ് നൽകിയിരുന്നു.

പ്രസ്താവനയിൽ ഒരു ടൈംലൈൻ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടില്ല. എന്നാൽ ഒക്ടോബറിൽ ഹ്യൂമൻ റൈറ്റ്സ് വാച്ചിന്റെ (എച്ച്ആർഡബ്ല്യു) റിപ്പോർട്ടിന് മറുപടിയായി, പ്രഖ്യാപനം വന്നയുടനെ ഉത്തരവ് പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നതായി അറിയിച്ചു. ഈ ഉത്തരവ് ഒരിക്കലും രാജ്യത്തെ മാധ്യമങ്ങളിലോ ഗസറ്റിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല.

ഡിസംബറിൽ വാർത്താ ഏജൻസിയായ എസ്‌പി‌എ നിരവധി രാജകീയ ഉത്തരവുകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന 2020 ലെ പ്രമുഖ “സംഭവങ്ങളുടെ” ഒരു പട്ടിക പ്രസിദ്ധീകരിച്ചെങ്കിലും വധശിക്ഷാ ഉത്തരവ് ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നില്ല.

വധശിക്ഷ വിരുദ്ധ ഗ്രൂപ്പായ റിപ്രീവ്, എച്ച്ആർഡബ്ല്യു, യൂറോപ്യൻ-സൗദി ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഹ്യൂമൻ റൈറ്റ്സ് (ഇസോഹ്ആർ) എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള സംഘടനകളും, ഒരു കൂട്ടം യുഎസ് നിയമനിർമ്മാതാക്കളും സൗദി നിയമത്തിലെ പഴുതുകൾ ജുവനൈൽ കുറ്റവാളികൾക്ക് വധശിക്ഷ നൽകാൻ ജഡ്ജിമാരെ അനുവദിക്കുമെന്ന ആശങ്ക ഉന്നയിച്ചിട്ടുണ്ട്.

വധശിക്ഷയ്ക്ക് കാരണമായേക്കാവുന്ന എട്ട് കേസുകളില്‍ അഞ്ചുപേരിൽ ഒരാൾ അപ്പീൽ നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കേസുകൾ സൂക്ഷ്മമായി പിന്തുടരുന്ന ഗ്രൂപ്പുകൾ പറഞ്ഞു.

2018 ൽ മാധ്യമ പ്രവർത്തകൻ ജമാൽ ഖഷോഗിയെ സൗദി ഏജന്റുമാർ കൊലപ്പെടുത്തിയതിന് ശേഷം മനുഷ്യാവകാശ രേഖ ആഗോള പരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയമായ സൗദി അറേബ്യ, ഇറാനും ചൈനയ്ക്കും ശേഷം ലോകത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ വധശിക്ഷ നടപ്പാക്കുന്ന രാജ്യമാണെന്ന് അവകാശ സംഘടനകൾ പറഞ്ഞു.

അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ ‘എംബിഎസ്’ എന്നറിയപ്പെടുന്ന കിരീടാവകാശി മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ, അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ ശക്തമായ പിന്തുണ ആസ്വദിച്ച വ്യക്തിയാണ്. തന്നെയുമല്ല, ട്രം‌പിനെ അന്ധമായി വിശ്വസിക്കുന്ന ആളുമാണ്.

കുട്ടികളായിരിക്കുമ്പോൾ ചെയ്ത കുറ്റങ്ങൾക്ക് ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികളെ തിരിച്ചറിയാൻ നിലവിലുള്ള എല്ലാ വധശിക്ഷാ കേസുകളും പുനഃപ്പരിശോധിക്കണമെന്ന് രാജ്യത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ട് ആറ് യുഎസ് നിയമനിർമ്മാതാക്കൾ ഒക്ടോബറിൽ അമേരിക്കയിലെ സൗദി എംബസിക്ക് കത്തെഴുതിയിരുന്നു.

ജുവനൈൽ കുറ്റവാളികളെ വധിക്കുന്നത് രാജ്യം പിന്തുടരുകയാണെങ്കിൽ, സൗദി അറേബ്യയ്ക്ക് ആവശ്യമുള്ള ബന്ധങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങുന്നത് കൂടുതൽ ബുദ്ധിമുട്ടാക്കുമെന്ന് ഒപ്പിട്ടവരിൽ ഒരാളായ ഡെമോക്രാറ്റിക് പ്രതിനിധി ടോം മാലിനോവ്സ്കി ഡിസംബറിൽ പറഞ്ഞിരുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ മനുഷ്യാവകാശ നയങ്ങളെ ട്രം‌പിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടില്‍ നിന്ന് വളരെ വ്യത്യസ്ഥമായിട്ടാണ് ബൈഡന്‍ കാണുന്നതെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.

ഷിയാ ഭൂരിപക്ഷ കിഴക്കൻ പ്രവിശ്യയിൽ വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 2012 ൽ അറസ്റ്റിലായപ്പോൾ അലി അൽ നിമറിനും, ദാവൂദ് അൽ മർഹോനും 17 വയസായിരുന്നു പ്രായം. അറസ്റ്റിലാകുമ്പോൾ അബ്ദുല്ല അൽ സഹേറിന് പതിനഞ്ചു വയസ്സായിരുന്നു പ്രായം.

വധശിക്ഷ ഇനിയും റദ്ദാക്കാത്ത അഞ്ച് ജുവനൈൽ കുറ്റവാളികളിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് പേരെ പ്രത്യേക ക്രിമിനൽ കോടതി വധശിക്ഷയ്ക്ക് വിധിക്കുകയും ശിരഛേദം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. പബ്ലിക് പ്രോസിക്യൂട്ടർ അവരുടെ ശിക്ഷകൾ ഓഗസ്റ്റിൽ പുനഃപ്പരിശോധിക്കാൻ ഉത്തരവിട്ടെങ്കിലും വധശിക്ഷ നടപ്പാക്കുകയായിരുന്നു.

2018 ൽ, മുൻ കിരീടാവകാശിയെ പുറത്താക്കിയ കൊട്ടാര അട്ടിമറിയിൽ തന്റെ സ്ഥാനം ഏറ്റെടുത്ത ശേഷം, സാമൂഹ്യ പരിഷ്കാരങ്ങൾ വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി വധശിക്ഷയുടെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കുമെന്ന് ‘എംബിഎസ്’ പ്രതിജ്ഞയെടുത്തിരുന്നു. എന്നാൽ 2019 ൽ 185 ഓളം പേരെ വധിച്ചതായി റൈറ്റ്സ് ഗ്രൂപ്പുകൾ പറയുന്നു.

മുൻവർഷത്തെ അപേക്ഷിച്ച് 2020 ൽ സൗദി അറേബ്യയിൽ വധശിക്ഷകളുടെ എണ്ണം 85 ശതമാനം കുറച്ചതായി എച്ച്ആർസി തിങ്കളാഴ്ച പത്രക്കുറിപ്പിൽ അറിയിച്ചു.

കഴിഞ്ഞ ഏപ്രിലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍, സ്റ്റേറ്റ് ലിങ്ക്ഡ് ദിനപത്രമായ ഓകാസ് രാജകീയ ഉത്തരവിന്റെ അസ്തിത്വം സ്ഥിരീകരിച്ചു. എന്നാൽ നിർത്തലാക്കൽ ഇസ്ലാമിക നിയമപ്രകാരം “ടാ സീർ” എന്നറിയപ്പെടുന്ന കുറഞ്ഞ വിഭാഗത്തിലുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ ബാധകമാകൂ എന്ന് പറഞ്ഞു.

ഈ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ഖുറാനിലോ അനുഗമിക്കുന്ന ഹദീസുകളിലോ വ്യക്തമായി നിർവചിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. അതിനാൽ വിധികർത്താക്കളുടെ വിവേചനാധികാരത്തിന് ശിക്ഷകൾ അവശേഷിക്കുന്നു, ഇത് മരണത്തിന് തുല്യമാണ്.

ശിക്ഷാ നിയമങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്ന സിവിൽ പീനൽ കോഡും സൗദി അറേബ്യയിലില്ല. കൂടാതെ മുൻകാല സമ്പ്രദായത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി കേസുകളുടെ ഫലം കൂടുതൽ പ്രവചനാതീതമാക്കുന്ന ജുഡീഷ്യൽ മുൻ‌ഗണനാ സമ്പ്രദായവുമില്ല.

സൗദി അറേബ്യയുടെ ശരീഅത്തിന്റെ വ്യാഖ്യാനമനുസരിച്ച് മറ്റ് രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിൽ ജഡ്ജിമാർക്ക് വധശിക്ഷ നൽകാം: “ഹൗഡ്” അല്ലെങ്കിൽ തീവ്രവാദം ഉൾപ്പെടെയുള്ള ശിക്ഷ വിധിക്കുന്ന ഗുരുതരമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, സാധാരണഗതിയിൽ കൊലപാതകത്തിന് ‘ക്വിസാസ്’ അല്ലെങ്കിൽ പ്രതികാരം,” രണ്ട് അഭിഭാഷകരും അവകാശ ഗ്രൂപ്പുകളും പറഞ്ഞു.

അവകാശ ഗ്രൂപ്പുകൾ സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിച്ച ഒരു കേസിൽ, 18 കാരനായ മുഹമ്മദ് അൽ ഫറാജ് 2017 ൽ അറസ്റ്റിലായപ്പോൾ 15 വയസായിരുന്നുവെങ്കിലും വധശിക്ഷ നേരിടേണ്ടിവന്നു. പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതും അനുബന്ധ ശവസംസ്കാര ചടങ്ങുകളിൽ പങ്കെടുത്തതും ഉൾപ്പെടെയുള്ള കുറ്റങ്ങൾക്കായിരുന്നു അത്.