അമേരിക്കൻ സ്റ്റെൽത്ത് ഫൈറ്റർ ജെറ്റ് F-35 വാങ്ങാൻ നേറ്റോ രാജ്യമായ സ്പെയിൻ വിസമ്മതിച്ചു. ബജറ്റ് പരിമിതികളും യൂറോപ്യൻ ഓപ്ഷനുകളെ ആശ്രയിക്കുന്നതും കാരണമാണ് ട്രംപിനെ ഞെട്ടിച്ചുകൊണ്ട് സ്പെയിൻ ഇങ്ങനെയൊരു തീരുമാനമെടുത്തത്.
പല രാജ്യങ്ങളോടും അമേരിക്കയുടെ സ്റ്റെൽത്ത് ഫൈറ്റർ ജെറ്റ് എഫ്-35 വാങ്ങാന് ട്രംപ് സമ്മര്ദ്ദം ചെലുത്തുന്നതിനിടെ, തങ്ങള് ആ ജെറ്റ് വാങ്ങില്ലെന്ന് സ്പാനിഷ് സർക്കാർ പ്രഖ്യാപിച്ചു. അവരുടെ വ്യോമസേന യൂറോപ്പിൽ നിർമ്മിച്ച ജെറ്റുകൾക്ക് മുൻഗണന നൽകുമെന്ന് മാഡ്രിഡിലെ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയ വക്താവ് വ്യക്തമായി പറഞ്ഞു. സ്പെയിനിന്റെ ഈ തീരുമാനം അക്ഷരാര്ത്ഥത്തില് ട്രംപിനേറ്റ തിരിച്ചടിയായി. സ്പെയിനിന്റെ ഈ നടപടി യുഎസ്-സ്പെയിൻ ബന്ധങ്ങളിൽ പുതിയ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചേക്കാം.
സ്പെയിൻ ഇപ്പോൾ യൂറോഫൈറ്റർ, ഫ്യൂച്ചർ കോംബാറ്റ് എയർ സിസ്റ്റം (FCAS) പോലുള്ള യൂറോപ്യൻ വിമാനങ്ങളെയാണ് പരിഗണിക്കുന്നത്. ഈ രണ്ട് ജെറ്റുകളും സാങ്കേതികമായി പുരോഗമിച്ചവയാണ്. കൂടാതെ, F-35 നേക്കാൾ ലാഭകരവുമാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. പ്രതിരോധ വിശകലന വിദഗ്ധരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, യൂറോപ്യൻ വിമാനങ്ങളുമായുള്ള സഹകരണം വർദ്ധിക്കുന്നത് നേറ്റോയ്ക്കുള്ളിൽ ഒരു പുതിയ സന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കും.
2023 ലെ ബജറ്റിൽ സ്പാനിഷ് സർക്കാർ പുതിയ വിമാനങ്ങൾക്കായി 6.25 ബില്യൺ യൂറോ അനുവദിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ, ഈ വർഷം, യൂറോപ്പിലെ പ്രതിരോധ ചെലവ് വർദ്ധിച്ചതിനാൽ, അമേരിക്കൻ ജെറ്റുകൾക്കായി ചെലവഴിക്കുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടായി. സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി കണക്കിലെടുത്ത് പ്രതിരോധ ചെലവ് ജിഡിപിയുടെ 2 ശതമാനമാക്കുമെന്ന വാഗ്ദാനവും മാറ്റേണ്ടിവന്നു. ഇനി ആ തുക യൂറോപ്യൻ പദ്ധതികൾക്കായി ചെലവഴിക്കും.
എഫ്-35 അമേരിക്കയുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആയുധ കയറ്റുമതി പദ്ധതിയായതിനാൽ ഈ തീരുമാനം യുഎസിന് വലിയ തിരിച്ചടിയാണ് നല്കിയത്. ഈ ജെറ്റ് നിർമ്മിക്കുന്ന അമേരിക്കൻ കമ്പനിയായ ലോക്ക്ഹീഡ് മാർട്ടിനും യൂറോപ്യൻ വിപണിയെ ലക്ഷ്യം വച്ചിരുന്നു. സ്പെയിനിന്റെ വിസമ്മതം മറ്റ് രാജ്യങ്ങളും പിന്തുടര്ന്നാല് ട്രംപിന്റെ ‘താരിഫ് യുദ്ധത്തിന്’ തിരിച്ചടിയാകുമെന്നുറപ്പാണ്.
ട്രംപ് ഇന്ത്യയുൾപ്പെടെ നിരവധി രാജ്യങ്ങൾക്ക് എഫ്-35 വാഗ്ദാനം ചെയ്തിരുന്നു. എന്നാൽ, വിലയും പരിപാലനച്ചെലവുമാണ് അതിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ദൗർബല്യമെന്ന് പറയുന്നു. ഇന്ത്യയുൾപ്പെടെ പല രാജ്യങ്ങളും ഇതുവരെ ഈ ജെറ്റിൽ താൽപ്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചിട്ടില്ല. ട്രംപിന്റെ കടുത്ത മനോഭാവവും യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളെ ആകർഷിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.
സ്പെയിനിന്റെ നീക്കം ആഗോള പ്രതിരോധ വിപണിയിൽ പുതിയൊരു ചലനം സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ വിശ്വസിക്കുന്നു. യൂറോപ്പിൽ നിർമ്മിക്കുന്ന ജെറ്റുകൾക്ക് ഇനി കൂടുതൽ അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കും. അമേരിക്കയില് നിന്നുള്ള വാങ്ങലുകള് മന്ദീഭവിക്കും. ട്രംപിന്റെ താരിഫ് നയം അമേരിയ്ക്കക്ക് തന്നെ തിരിച്ചടിയാകുമെന്നും വിദഗ്ധര് പറയുന്നു. റഷ്യയിൽ നിന്നും ചൈനയിൽ നിന്നുമുള്ള ജെറ്റുകളും ഈ മത്സരത്തിൽ ശക്തമായി സാന്നിധ്യമറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. അമേരിക്കന് ജെറ്റുകള് വാങ്ങിയിരുന്ന പല രാജ്യങ്ങളും ഇപ്പോള് മാറ്റി ചിന്തിക്കാന് തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ഇത് മത്സരം കൂടുതൽ വർദ്ധിപ്പിക്കും.
എഫ്-35 സംബന്ധിച്ച ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട് ഇതുവരെ വ്യക്തമായിട്ടില്ല. പക്ഷേ, ഇന്ത്യ ഈ കരാറിൽ ചേരണമെന്നാണ് അമേരിക്കയുടെ ആഗ്രഹം. റഷ്യയിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയെ അടര്ത്തിയെടുത്ത് തങ്ങളുടെ പക്ഷത്തേക്ക് കൊണ്ടുവരാനാണ് ട്രംപ് ഭരണകൂടം ശ്രമിക്കുന്നത്. വരും മാസങ്ങളിൽ, ഇന്ത്യ ഏത് വഴിയാണ് ചായ്വ് കാണിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാകും.
