ഇസ്രായേൽ-ഇറാൻ യുദ്ധകാലത്ത് ഇറാന്റെ ആണവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ യുഎസ് നടത്തിയ വ്യോമാക്രമണത്തിന് ശേഷം, ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി പൂർണ്ണമായും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടുവെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങളും ഇസ്രായേലി രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസികളും പറയുന്നതനുസരിച്ച്, യുഎസ് വ്യോമാക്രമണത്തിന് മുമ്പുതന്നെ ഇറാൻ തങ്ങളുടെ ആണവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് ആയുധ-ഗ്രേഡ് യുറേനിയം നീക്കം ചെയ്തിരുന്നു. ഈ യുറേനിയത്തിന്റെ അളവ് വളരെ കൂടുതലായതിനാൽ അതിൽ നിന്ന് നിരവധി ആണവ ബോംബുകൾ നിർമ്മിക്കാൻ കഴിയും. ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി “തകര്ത്തു” എന്ന് അമേരിക്കയും ഇസ്രായേലും അവകാശപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, അതിന്റെ തിരോധാനം കൂടുതൽ ആശങ്കകൾ ഉയർത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആ യുറേനിയം എവിടേക്കാണ് കൊണ്ടുപോയതെന്ന് ഇതുവരെ വ്യക്തമല്ല. കാണാതായ യുറേനിയത്തിന്റെ അംശം പോലും ലഭിക്കാത്തത് നയതന്ത്ര ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുമെന്നും ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി നിർത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ വൈകിപ്പിക്കുമെന്നും വിദഗ്ദ്ധർ വിശ്വസിക്കുന്നു.
വാസ്തവത്തിൽ, ആക്രമണത്തിന് മുമ്പുള്ള ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങൾ ഇറാനിലെ ഫോർഡോ ആണവ കേന്ദ്രത്തിന് പുറത്ത് ട്രക്കുകളുടെ നീണ്ട നിര കാണിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ, ആക്രമണത്തിന് ശേഷം, ഈ ട്രക്കുകൾ പൂർണ്ണമായും അപ്രത്യക്ഷമായി. 60 ശതമാനം വരെ സമ്പുഷ്ടമാക്കിയതും യുദ്ധം ആരംഭിക്കുന്നതിന് ഒരു ആഴ്ച മുമ്പ് അന്താരാഷ്ട്ര ആണവോർജ്ജ ഏജൻസിയുടെ (IAEA) ഇൻസ്പെക്ടർമാർ കണ്ടതുമായ അതേ യുറേനിയമായിരുന്നു അത്. ഇറാൻ ആ വസ്തു സംരക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഒരിക്കലും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. യുറേനിയം മറ്റെവിടെയെങ്കിലും കൊണ്ടുപോയി എന്നാണോ അതിനർത്ഥം എന്ന് ചോദിച്ചപ്പോൾ “അതെ” എന്നായിരുന്നു IAEA മേധാവി റാഫേൽ ഗ്രോസി CNN-നോട് പറഞ്ഞത്.
ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി “പൂർണ്ണമായും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു” എന്ന് യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപ് ഞായറാഴ്ച അവകാശപ്പെട്ടിരുന്നു എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. ഫോർഡോ, നതാൻസ്, ഇസ്ഫഹാൻ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഇറാന്റെ ആണവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ യുഎസ് സൈന്യം ബങ്കർ-പിയേഴ്സിംഗ് ബോംബുകൾ വർഷിച്ചതിന് ശേഷമാണ് ഈ അവകാശവാദം ഉന്നയിച്ചത്. ഏഴ് ബി-2 സ്പിരിറ്റ് ബോംബറുകളുടെയും ടോമാഹോക്ക് ക്രൂയിസ് മിസൈലുകളുടെയും സഹായത്തോടെ ഇറാന്റെ ആണവ കേന്ദ്രങ്ങൾക്ക് നേരെയുള്ള ഈ ആക്രമണം 37 മണിക്കൂർ നീണ്ടുനിന്നു. എന്നാൽ, അടുത്ത 24 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ, ട്രംപിന്റെ അവകാശവാദങ്ങളെ യുഎസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ ദുർബലപ്പെടുത്തി, യുറേനിയം ഇതുവരെ വീണ്ടെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്ന് പറഞ്ഞു. വൈസ് പ്രസിഡന്റ് ജെഡി വാൻസ് എബിസി ന്യൂസിനോട് പറഞ്ഞത്, “വരും ആഴ്ചകളിൽ ആ ഇന്ധനം ഉപയോഗിച്ച് എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുന്നുണ്ടോ എന്ന് ഞങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കും” എന്നാണ്. പക്ഷെ, ട്രംപ് പറയുന്നത് അപ്പാടെ വിശ്വസിക്കാന് പ്രയാസമാണെന്നാണ് വിശകലന വിദഗ്ധര് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്. അമേരിക്കന് ജനങ്ങളേയും ലോകത്തെ തന്നെയും കബളിപ്പിക്കുന്ന പ്രസ്താവനകളാണ് ട്രംപില് നിന്നും വൈറ്റ് ഹൗസിലെ ചില ഉദ്യോഗസ്ഥരില് നിന്നും ഓരോ ദിവസവും പുറത്തുവന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്നതെന്നും അവര് പറയുന്നു.
വിവരങ്ങൾ അനുസരിച്ച്, 60 ശതമാനം വരെ സമ്പുഷ്ടമാക്കിയ 400 കിലോഗ്രാം (ഏകദേശം 880 പൗണ്ട്) യുറേനിയം ഐഎഇഎ ഇൻസ്പെക്ടർമാർ അവസാനമായി കണ്ടിരുന്നു. ഫോർഡോ ആണവ കേന്ദ്രത്തിന് പുറത്ത് 16 ട്രക്കുകൾ പാർക്ക് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന് മാക്സർ ടെക്നോളജീസ് പുറത്തുവിട്ട ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. എന്നാൽ, ആക്രമണത്തിന് ശേഷം ഈ ട്രക്കുകളുടെ ഒരു സൂചനയും കണ്ടെത്തിയില്ല. അതേ സമ്പുഷ്ട യുറേനിയം ഈ ട്രക്കുകളിൽ കയറ്റി മറ്റെവിടെയെങ്കിലും കൊണ്ടുപോയതായി ഇസ്രായേലി ഉദ്യോഗസ്ഥർ വിശ്വസിക്കുന്നു. അതേസമയം, ഈ ഇന്ധനം ചെറിയ കാപ്സ്യൂളുകളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നുവെന്നും ഇത് സാധാരണ കാറുകളിൽ എളുപ്പത്തിൽ ഒളിപ്പിക്കാമെന്നും ഇസ്ഫഹാനിലെ ഒരു രഹസ്യ ആണവ നിലയത്തിലേക്ക് മാറ്റിയിരിക്കാമെന്നും യുഎസ് രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസികൾ പറയുന്നു. അതോടൊപ്പം, യുദ്ധസമയത്ത് ഇറാൻ എല്ലാ പരിശോധനകളും നിർത്തിവച്ചിരുന്നുവെന്ന് ഐഎഇഎ മേധാവി റാഫേൽ ഗ്രോസി പറഞ്ഞു. “സൈനിക സംഘർഷം രൂക്ഷമാകുമ്പോൾ നയതന്ത്ര പരിഹാരത്തിനുള്ള സാധ്യത കുറയുന്നു” എന്ന് അദ്ദേഹം യുഎൻ സുരക്ഷാ കൗൺസിലിന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. ഇറാൻ തങ്ങളുടെ വസ്തുക്കളുടെ സുരക്ഷയെക്കുറിച്ച് ഇതിനകം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നും യുറേനിയം സുരക്ഷിതമായ സ്ഥലത്തേക്ക് മാറ്റിയിട്ടുണ്ടെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
അതേസമയം, ഫോർഡോ, നതാൻസ്, ഇസ്ഫഹാൻ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ആണവ താവളങ്ങൾക്ക് “ഗുരുതരമായ നാശനഷ്ടങ്ങളും നാശവും” സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് യുഎസ് പ്രതിരോധ സെക്രട്ടറി പീറ്റ് ഹെഗ്സെത്തും ജനറൽ ഡാൻ കെയ്നും സ്ഥിരീകരിച്ചു. 30,000 പൗണ്ട് ബോംബുകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഈ താവളങ്ങൾ ആക്രമിച്ചത്. എന്നാല്, യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടമാക്കുന്ന നിരവധി സെൻട്രിഫ്യൂജുകൾ ഇപ്പോഴും അവശിഷ്ടങ്ങളിൽ ഉണ്ടെന്ന് ചില വിദഗ്ധർ വിശ്വസിക്കുന്നു. കാരണം, ഈ യന്ത്രങ്ങൾ വളരെ ഭാരമേറിയതും സെൻസിറ്റീവായതുമാണ്, അവ നീക്കം ചെയ്യുന്നത് എളുപ്പമല്ല.
അതേസമയം, മുൻ പെന്റഗൺ ഉദ്യോഗസ്ഥനും സിഐഎ ഉദ്യോഗസ്ഥനുമായ മിക്ക് മൾറോയ് പറയുന്നത് ഈ ആക്രമണത്തിന്റെ ഫലമായി ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി രണ്ട് മുതൽ അഞ്ച് വർഷം വരെ പിന്നോട്ട് പോകുമെന്നാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ഇന്റലിജൻസ് റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, നതാൻസിനു പകരം ഇറാൻ ഇതിനകം മറ്റൊരു ആഴത്തിലുള്ള ഭൂഗർഭ പ്ലാന്റ് നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും, ഇറാൻ സജീവമായി ആണവായുധങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന ഒരു പൊതു തെളിവും ഇതുവരെ ലഭിച്ചിട്ടില്ല. ഇറാൻ വീണ്ടും ആണവായുധങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിൽ ഏർപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് യുഎസും ഇസ്രായേലും അവകാശപ്പെടുന്നു. പക്ഷേ, ഇറാൻ ആ അവകാശവാദങ്ങളെല്ലാം നിരസിച്ചു.
