വാഷിംഗ്ടണ്‍: ഇറാനിലെ ചബഹാർ തുറമുഖത്തിന്മേലുള്ള അമേരിക്കയുടെ ഏറ്റവും പുതിയ നീക്കം ഇന്ത്യയ്ക്ക് പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കും. യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഉത്തരവ് പ്രകാരം, ചബഹാറിന് മേൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ ഉപരോധങ്ങളിൽ നൽകിയിട്ടുള്ള ഇളവ് പിൻവലിക്കാനോ പരിഷ്കരിക്കാനോ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി മാർക്കോ റൂബിയോയ്ക്ക് നിർദ്ദേശം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. പാക്കിസ്താനെ ഒഴിവാക്കി മധ്യേഷ്യയിലേക്കുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രവേശനത്തിന് ചാബഹാർ തുറമുഖം നിർണായകമാണ്. ഈ തുറമുഖം വികസിപ്പിക്കുന്നതിനും പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിനുമായി കഴിഞ്ഞ വർഷം ഇന്ത്യ ഇറാനുമായി 10 വർഷത്തെ കരാറിൽ ഒപ്പു വെച്ചിരുന്നു.
അമേരിക്കയുടെ ഈ നീക്കം ഇന്ത്യയ്ക്ക് അസ്വസ്ഥമായ ഒരു സാഹചര്യം സൃഷ്ടിക്കും. അതേസമയം, അവരുടെ എതിരാളിയായ ചൈനയ്ക്ക് നേട്ടവുമുണ്ടാകും. പാക്കിസ്താനില്‍ ഗ്വാദറിലെ ആഴക്കടൽ തുറമുഖത്തിൽ ചൈന വൻതോതിൽ നിക്ഷേപം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇത് ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര മേഖലയിൽ തങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം വികസിപ്പിക്കാനും വ്യാപാര മാർഗങ്ങൾ തുറക്കാനും അവസരമൊരുക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ചൈനയുടെ ഗ്വാദർ പദ്ധതി ഇതുവരെ വിജയിച്ചിട്ടില്ല, അതേസമയം ഇന്ത്യ ചബഹാറിൽ നിന്ന് വ്യാപാരം ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഇറാനിൽ പരമാവധി സമ്മർദ്ദം ചെലുത്താനുള്ള പ്രചാരണം വീണ്ടും നടപ്പിലാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമാണ് ട്രംപിന്റെ ഈ ഉത്തരവ്, പക്ഷേ അത് ഇന്ത്യയുടെ തന്ത്രപരമായ താൽപ്പര്യങ്ങളെ ബാധിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ട്. 2024-ല്‍ ഇന്ത്യ പോർട്സ് ഗ്ലോബൽ ലിമിറ്റഡും ഇറാനിലെ പോർട്സ് ആൻഡ് മാരിടൈം ഓർഗനൈസേഷനും ചബഹാർ കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചിരുന്നു. 2018 ൽ ചാബഹാർ തുറമുഖത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഐപിജിഎൽ ഏറ്റെടുത്തു, അതിനുശേഷം 90,000 ത്തിലധികം കണ്ടെയ്‌നറുകളും 8.4 ദശലക്ഷം ടണ്ണിലധികം ബൾക്ക് കാർഗോയും കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ട്രംപിന്റെ ഉത്തരവ് മൂലം ഇന്ത്യയുടെ തന്ത്രപരമായ സ്ഥാനം ദുർബലമാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.
ചബഹാർ തുറമുഖം ഇന്ത്യയ്ക്ക് സാമ്പത്തികമായി മാത്രമല്ല, തന്ത്രപരമായ ഒരു ആസ്തി കൂടിയാണ്, ഇത് അസ്ഥിരമായ അയൽ മേഖലയുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു. ഇന്ത്യ, ഇറാൻ, റഷ്യ, മറ്റ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കിടയിലുള്ള വ്യാപാരം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര വടക്ക്-തെക്ക് ഗതാഗത ഇടനാഴിയുടെ ഭാഗമാണ് ഈ തുറമുഖം. അമേരിക്ക അതിന്മേൽ ഉപരോധം ഏർപ്പെടുത്തിയാൽ, മധ്യേഷ്യയിൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്വാധീനത്തിന് ദോഷം സംഭവിക്കുകയും ചൈനയുടെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സ്വാധീനം സന്തുലിതമാക്കാനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ശ്രമങ്ങളെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യും.
അമേരിക്കയുടെ ഈ നടപടി ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരു പുതിയ വെല്ലുവിളിയായി മാറിയേക്കാം. പ്രത്യേകിച്ച് ഇന്ത്യ അതിന്റെ വിശാലമായ ഇന്തോ-പസഫിക് തന്ത്രങ്ങളിൽ അമേരിക്കയുമായുള്ള സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ. ചബഹാർ ഇളവ് റദ്ദാക്കിയാൽ, അത് ഇന്ത്യ, യുഎസ്, ജപ്പാൻ, ഓസ്‌ട്രേലിയ എന്നിവയുടെ സഖ്യമായ ക്വാഡിനെ (QUAD) പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചേക്കാം.
