ഇന്ത്യയും അമേരിക്കയും ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യ രാജ്യങ്ങളാണ്. ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ശക്തിയാകട്ടേ അവിടത്തെ ജനങ്ങളും. ഏകാധിപത്യത്തിന്റെ പല പടവുകളും പിന്നിട്ടാണ് മിക്ക രാജ്യങ്ങളും ഇന്നത്തെ ജനാധിപത്യ വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് എത്തിച്ചേര്ന്നത്. എന്തെല്ലാം കുറ്റങ്ങളും കുറവുകളും ഉണ്ടെങ്കിലും ജനാധിപത്യം തന്നെയാണ് ഇന്ന് മനുഷ്യ സമൂഹത്തിനു ലഭിച്ചിട്ടുള്ള ഏറ്റവും മികച്ച ഭരണ മാതൃക. ജനങ്ങള്ക്ക് വേണ്ടി, ജനങ്ങള് തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന, ജനങ്ങളുടെ ഭരണസമ്പ്രദായമാണ് ജനാധിപത്യമെന്ന് എബ്രഹാം ലിങ്കണ് നല്കിയ നിര്വ്വചനം ജനാധിപത്യത്തില് ജനങ്ങള്ക്കുള്ള പരമാധികാരത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ജനാധിപത്യത്തില് ജനങ്ങളുടെ ശബ്ദമാകാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം മാധ്യമ പ്രവർത്തകർക്കാണ്.
ജനശക്തി ഏറ്റവും സജീവമാകുന്ന സമയമാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ. പൊതുജനങ്ങൾ വോട്ടുകളിലൂടെ അവരുടെ ഭാവി എങ്ങനെയായിരിക്കണം എന്ന് നിർണ്ണയിക്കുന്ന സമയമാണത്. അത്തരം നിർണായക സമയങ്ങളിൽ, മാധ്യമങ്ങളുടെ പങ്ക് വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല, മറിച്ച് ഒരു കാവൽക്കാരന്റെ പങ്കും വഹിക്കുന്നു.
നിർഭാഗ്യവശാൽ, ഇന്നത്തെ സാഹചര്യത്തിൽ, ഈ കാവൽക്കാര് പലപ്പോഴും പൊതുതാൽപ്പര്യ സംരക്ഷകരായി മാറുന്നതിനു പകരം ഭരണകക്ഷിയുടെയോ ഒരു പാർട്ടിയുടെയോ പ്രചാരകരായി മാറുന്ന കാഴ്ചയാണ് നാം കാണുന്നത്. സമൂഹ മാധ്യമങ്ങളിലായാലും പത്ര മാധ്യങ്ങളിലായാലും ചാനലുകളിലായാലും ഈ പ്രവണത അതിരു വിടുന്നുമുണ്ട്. പത്രപ്രവർത്തകര് പി ആര് പ്രൊഫഷണലുകളായി മാറുന്ന കാഴ്ചയും നിത്യ സംഭവമായിരിക്കുന്നു.
പത്രപ്രവർത്തനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ലക്ഷ്യം എപ്പോഴും സത്യാന്വേഷണമായിരിക്കണം. പത്രപ്രവർത്തകർ ഒരു നേതാവിന്റെയും പിന്തുണക്കാരോ എതിരാളികളോ ആകരുത്. അവർ പൊതുജനങ്ങളുടെ പ്രതിനിധികളായിരിക്കണം. മാധ്യമങ്ങളുടെ ധർമ്മം സർക്കാരിന്റെ തെറ്റുകൾ പൊതുജനങ്ങളെ അറിയിക്കുക എന്നതാണ്. അല്ലാതെ, സര്ക്കാരിന്റെ വക്താവായി പ്രവർത്തിക്കുകയല്ല വേണ്ടത് എന്ന് മഹാത്മാഗാന്ധി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് അടുക്കുമ്പോൾ, ആ ധർമ്മം കൂടുതൽ സെൻസിറ്റീവ് ആയിത്തീരുന്നു. കാരണം, പൊതുജനങ്ങൾക്ക് ഉചിതമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ പക്ഷപാതമില്ലാത്ത വിവരങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. ഈ സമയത്ത് മാധ്യമങ്ങൾ ആശയക്കുഴപ്പം പരത്തുകയോ ഏതെങ്കിലും പാർട്ടിയുടെ പ്രചാരണത്തിനുള്ള മാധ്യമമായി മാറുകയോ ചെയ്താൽ, ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ആത്മാവിന് മുറിവേൽക്കും.
പത്രപ്രവർത്തനം ഒരു പൊതു സേവനമാണ്. അതേസമയം, പിആർ ഒരു സ്വകാര്യ താൽപ്പര്യ ബിസിനസ്സാണ്. രണ്ടും തമ്മിൽ അടിസ്ഥാനപരമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. പത്രപ്രവർത്തനം സത്യവും സുതാര്യതയും ലക്ഷ്യമിടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, പിആർ പ്രതിച്ഛായ കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു, അതും ഒരു വ്യക്തിയുടെയോ സ്ഥാപനത്തിന്റെയോ സംഘടനയുടെയോ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കായി. അവര്ക്കുവേണ്ടി തെറ്റിദ്ധാരണാജനകമായ വാര്ത്തകള് സൃഷ്ടിച്ച് പ്രചരിപ്പിക്കുന്നത് പൊതുജനങ്ങളോട് കാണിക്കുന്ന അനീതിയാണ്. ഒരു പത്രപ്രവർത്തകനോ അവതാരകനോ ഒരു നേതാവിന്റെ പ്രതിച്ഛായ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനോ എതിരാളിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനോ അവരുടെ പ്ലാറ്റ്ഫോം ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, അവർ ഒരു പത്രപ്രവർത്തകനാകുന്നില്ല. മറിച്ച് ഒരു പിആർ ഏജന്റായി മാറുന്നു. ഈ സാഹചര്യം അവരുടെ പ്രൊഫഷണൽ പെരുമാറ്റച്ചട്ടം ലംഘിക്കുക മാത്രമല്ല, പൊതുജനങ്ങളോടുള്ള വഞ്ചന കൂടിയാണ്.
ടിആർപികൾക്കായുള്ള മത്സരത്തിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കവറേജ് പലപ്പോഴും സെൻസേഷണലൈസ് ചെയ്യപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ, യഥാർത്ഥ പത്രപ്രവർത്തനത്തിന്റെ പരീക്ഷണം സമ്മർദ്ദം നിറഞ്ഞതാകുമ്പോള് ഒരു പത്രപ്രവർത്തകന് നിഷ്പക്ഷമായി നില്ക്കാന് കഴിയും എന്നതാണ് വാസ്തവം. മാധ്യമപ്രവർത്തകർ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് റിപ്പോർട്ടുകളിലെ വസ്തുതകൾ പരിശോധിക്കണം, സ്ഥാനാർത്ഥികളുടെ വാഗ്ദാനങ്ങൾ പരിശോധിക്കണം, പൊതു വിഷയങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കണം, റാലികളിലെ ജനക്കൂട്ടമോ വിവാദങ്ങളുടെ ആരവമോ അല്ല വിലയിരുത്തേണ്ടത്.
സംവാദങ്ങളില് അവതാരകർ സ്വയം സംയമനം പാലിക്കണം. ഇരുവിഭാഗത്തിനും വേദിയിൽ തുല്യ അവസരം നൽകുക, വാദപ്രതിവാദങ്ങൾക്ക് യുക്തിസഹമായി പ്രതികരിക്കുക, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചർച്ചകളെ ശബ്ദകോലാഹലങ്ങളാക്കി മാറ്റാതിരിക്കുക എന്നിവ അവരുടെ ലക്ഷ്യമായിരിക്കണം. മാധ്യമ പ്രവർത്തകരുടെയും അവതാരകരുടെയും ലക്ഷ്യം കാഴ്ചക്കാരെ ഏതെങ്കിലും കക്ഷിയിലേക്ക് മാനസികമായി സ്വാധീനിക്കുക എന്നതല്ല, മറിച്ച് അവരെ ചിന്തിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുക എന്നതായിരിക്കണം.
ഒരു ജനാധിപത്യത്തിൽ, അധികാര സന്തുലിതാവസ്ഥ നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട്, അധികാരത്തിന്റെ നാലാമത്തെ സ്തംഭത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നവരാണ് മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലത്ത്, രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ വാഗ്ദാനങ്ങളുടെ പെരുമഴ പെയ്യിക്കുമ്പോള്, ആ വാഗ്ദാനങ്ങൾ സൂക്ഷ്മമായി പരിശോധിക്കേണ്ട ഉത്തരവാദിത്തം മാധ്യമങ്ങൾക്കുണ്ട്. ഏതൊക്കെ വാഗ്ദാനങ്ങളാണ് പ്രായോഗികം, ഏതൊക്കെയാണ് വെറും വാഗ്ദാന അലങ്കാരങ്ങൾ, കൂടാതെ, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രക്രിയ സുതാര്യമാണോ എന്നും മാധ്യമങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കണം. ഭരണകൂടവും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനും നിഷ്പക്ഷമാണോ? വോട്ടർമാർക്ക് സ്വതന്ത്രമായി വോട്ട് ചെയ്യാൻ അവസരമുണ്ടോ? ഇത് നിരീക്ഷിക്കുന്നതിൽ മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ പരാജയപ്പെട്ടാൽ, പൊതുജനാഭിപ്രായം തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാൻ അധികാരവും പണവും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിക്കുന്നു.
അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, ജനാധിപത്യത്തെ “പരസ്യ ജനാധിപത്യം” ആയി മാറുന്നതിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു കോട്ടയാണ് മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ. ഒരു യഥാർത്ഥ പത്രപ്രവർത്തകൻ അവരുടെ അഭിപ്രായം പ്രകടിപ്പിച്ചേക്കാം, പക്ഷേ വസ്തുതകളുടെ സത്യസന്ധതയിൽ അവർ ഒരിക്കലും വിട്ടുവീഴ്ച ചെയ്യരുത്. ഓരോ റിപ്പോർട്ടിന്റെയും ഉറവിടം വ്യക്തമാക്കുകയും, ഓരോ അവകാശവാദവും പരിശോധിക്കുകയും, ഏതെങ്കിലും രാഷ്ട്രീയ സന്ദേശം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് അതിന്റെ വിശ്വാസ്യത ഉറപ്പാക്കുകയും വേണം. പത്രപ്രവർത്തനത്തിലെ “നിഷ്പക്ഷത” എന്നാൽ എല്ലാവരുടെയും വീക്ഷണങ്ങളെ തുല്യമായി പരിഗണിക്കുക എന്നല്ല, മറിച്ച് സത്യത്തോടുള്ള വിശ്വസ്തത നിലനിർത്തുക എന്നതാണ്, അത് ഭരണകക്ഷിക്കോ പ്രതിപക്ഷത്തിനോ എതിരായാലും.
തങ്ങളുടെ പ്ലാറ്റ്ഫോമും ചാനലും വിശ്വാസത്തിന്റെ പ്രതീകമാണെന്ന് അവതാരകർ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്. ആ പ്ലാറ്റ്ഫോമിൽ നിന്ന് ഒരു പ്രത്യേക പാർട്ടിയുടെ വക്താക്കളാകുകയാണെങ്കിൽ, ആ വിശ്വാസം തകരും. ട്രോളുകളുടെ സ്വാധീനം, കോർപ്പറേറ്റ് സമ്മർദ്ദം, രാഷ്ട്രീയ സമവാക്യങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ ഒരു സന്തുലിതാവസ്ഥ നിലനിർത്തുന്നത് തീർച്ചയായും ബുദ്ധിമുട്ടാണ്, പക്ഷേ ഈ ബുദ്ധിമുട്ട് തന്നെയാണ് പത്രപ്രവർത്തനത്തിന് ബഹുമാനം നൽകുന്നത്.
ഇന്നത്തെ കാലത്ത്, സോഷ്യൽ മീഡിയ വിവരങ്ങളെ ജനാധിപത്യവൽക്കരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, അത് കിംവദന്തികളും അർദ്ധസത്യങ്ങളും പ്രചരിപ്പിക്കാനുള്ള സാധ്യതയും വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ പരിതസ്ഥിതിയിൽ, ടിവി, പ്രിന്റ് ജേണലിസ്റ്റുകളുടെ ഉത്തരവാദിത്തം കൂടുതൽ വർദ്ധിക്കുന്നു. അവർ തൽക്ഷണ തലക്കെട്ടുകൾക്കപ്പുറം പോകണം, അന്വേഷിക്കണം, ഡാറ്റയുടെയും രേഖകളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ റിപ്പോർട്ടുകൾ തയ്യാറാക്കണം, യഥാർത്ഥ വാർത്തകൾ എങ്ങനെ തിരിച്ചറിയാമെന്ന് പൊതുജനങ്ങളെ പഠിപ്പിക്കണം. മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ ട്രെൻഡുകളോ വൈറൽ വീഡിയോകളോ പിന്തുടരുകയാണെങ്കിൽ, അവർ സമൂഹത്തെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നതിനുപകരം ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്.
തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലത്ത് മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ ആത്മപരിശോധന നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. അവർ തങ്ങളുടെ റിപ്പോർട്ടിംഗിലൂടെ പൊതുജനങ്ങളെ ശാക്തീകരിക്കുകയാണോ അതോ ഒരു രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയുടെയോ കോർപ്പറേറ്റ് സ്ഥാപനത്തിന്റെയോ അജണ്ട ശക്തിപ്പെടുത്തുകയാണോ? അവരുടെ ചോദ്യങ്ങൾ ജനങ്ങളുടെ ആശങ്കകളാണോ അതോ ടിആർപികൾക്കായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത വെറും നാടകമാണോ?
മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ അവരുടെ തൊഴിലിന്റെ ആത്മാവിനെ സജീവമായി നിലനിർത്തുമ്പോൾ മാത്രമേ ജനാധിപത്യം സുരക്ഷിതമാകൂ. അവർ സർക്കാരിനെയല്ല, ജനങ്ങളെയാണ് ഭയപ്പെടേണ്ടത്. ഒരു ‘കാവൽക്കാരൻ’ ആകുക എന്നതിനർത്ഥം അധികാരികളുടെ മേല് കണ്ണുവയ്ക്കുക, അനീതി ചോദ്യം ചെയ്യുക, ജനങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുക എന്നതാണ്. അത് ഒരു പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പായാലും, മുനിസിപ്പൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പായാലും, മാധ്യമങ്ങളുടെ കടമ ഒന്നുതന്നെയാണ്: സത്യം പൂർണ്ണ സത്യസന്ധതയോടെ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുക, അത് മറ്റുള്ളവരെ അസൗകര്യത്തിലാക്കിയാലും.
ജനാധിപത്യത്തിന്റെ നട്ടെല്ലാണ് മാധ്യമ പ്രവർത്തനം. എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് തുറന്നുകാട്ടുകയും കേൾക്കാത്ത ശബ്ദങ്ങൾ കേൾക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സമൂഹത്തിന്റെ കണ്ണും കാതുമാണ് അത്. വിവരങ്ങൾ ആക്സസ് ചെയ്യാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ ഉറപ്പാണ് ഈ പവിത്രമായ തൊഴിൽ, സമൂഹത്തെ പ്രബുദ്ധമാക്കുന്നതിലും നയിക്കുന്നതിലും മാധ്യമ പ്രവര്ത്തകര് നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
മാധ്യമ പ്രവര്ത്തകര് ഗവേഷകരെപ്പോലെയാണ്. അവർ ഒരു പേന പിടിക്കുമ്പോൾ, ഒരു സംഭവത്തിന്റെ ഉപരിതലം മാത്രമല്ല, അതിന്റെ ആഴങ്ങളും കാണാൻ അവർ ശ്രമിക്കുന്നു. സത്യം കണ്ടെത്താനും യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ കണ്ടെത്താനും അവർ കഠിനമായി പരിശ്രമിക്കുന്നു. അവരുടെ വസ്തുനിഷ്ഠതയോടെ, അവർ നിഷ്പക്ഷതയുടെ വേദന സഹിക്കുകയും വാർത്തകളുടെ സത്തയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എന്നാല്, മാധ്യമ പ്രവര്ത്തനം ഒരു കലയാണെന്നും ആ കലയുടെ ആചാര്യന്മാർ സമൂഹത്തിന്റെ മനസ്സാക്ഷിയാണെന്നതും മറക്കരുത്.
പത്രപ്രവർത്തനം വെറുമൊരു തൊഴിൽ മേഖലയല്ല, മറിച്ച് പൊതുജനസേവനത്തിനുള്ള ഒരു മാർഗമാണ്. പത്രപ്രവർത്തകരും അവതാരകരും ഈ സത്ത തിരിച്ചറിയുകയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലത്ത് പിആറിന്റെ സ്വാധീനത്തില് നിന്നും മുകളിലേക്ക് ഉയർന്നുവന്ന് നിഷ്പക്ഷ കാവൽക്കാരായി മാറുകയും ചെയ്താൽ, ജനാധിപത്യത്തിന്റെ അടിത്തറ ശക്തിപ്പെടും. പൊതുജനാഭിപ്രായം ഉണർത്തപ്പെടും, അധികാരം ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതായി മാറും, ജനാധിപത്യ പാരമ്പര്യം യഥാർത്ഥത്തിൽ ശക്തിപ്പെടും.
ചീഫ് എഡിറ്റര്
