ഇന്ത്യയിലെ സാമ്പത്തിക പരിഷ്കാരങ്ങളുടെ ശില്പി എന്നറിയപ്പെടുന്ന മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി മൻമോഹൻ സിംഗ് വ്യാഴാഴ്ച (ഡിസംബർ 26) അന്തരിച്ചു. 92 വയസ്സായിരുന്നു. വീട്ടിൽ ബോധരഹിതനായ മൻമോഹൻ സിംഗിനെ ഡൽഹി എയിംസിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചു. എയിംസിലെ എല്ലാവിധ ചികിത്സകൾക്കു ശേഷവും അദ്ദേഹത്തിന് ബോധം വീണ്ടെടുക്കാനായില്ല. വ്യാഴാഴ്ച രാത്രിയോടെ ഡോക്ടർമാരുടെ സംഘം മരിച്ചതായി സ്ഥിരീകരിച്ചു.
2004 മുതൽ 2014 വരെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്നു. 1991 ജൂൺ 21 ന് മൻമോഹൻ സിംഗ് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിച്ചപ്പോൾ പി.വി. നരസിംഹറാവുവിൻ്റെ സർക്കാരിൽ ധനമന്ത്രിയായി. അക്കാലത്ത് രാജ്യം ഗുരുതരമായ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി നേരിടുകയായിരുന്നു. പി.വി. നരസിംഹറാവുവിനൊപ്പം വിദേശനിക്ഷേപത്തിന് വഴിയൊരുക്കിയ അദ്ദേഹം, വിദേശ നിക്ഷേപം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഇന്ത്യയെ ലോക വിപണിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണ നയങ്ങൾ ധനമന്ത്രിയായിരിക്കെ അദ്ദേഹം രാജ്യത്ത് നടപ്പാക്കി.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ അന്നത്തെ യുപിഎ സർക്കാർ 2005ൽ ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് നിയമം (നരേഗ) നടപ്പാക്കി. പിന്നീട് അതിൻ്റെ പേര് മഹാത്മാഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് നിയമം (MGNREGA) എന്നാക്കി മാറ്റി. ദാരിദ്ര്യ നിർമ്മാർജ്ജനവും സാമ്പത്തിക പുരോഗതിയും സാധ്യമാകുന്ന തരത്തിൽ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ തൊഴിൽ നൽകുകയെന്നതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യം. ഇതനുസരിച്ച് ഗ്രാമീണർക്ക് വർഷത്തിൽ 100 ദിവസം തൊഴിൽ ലഭിക്കും.
വിവരാവകാശ നിയമം (ആർടിഐ)
2005-ൽ മൻമോഹൻ സിംഗ് സർക്കാർ ഒരു നിയമം പാസാക്കി, അതിനുശേഷം പൊതു അധികാരികളിൽ നിന്ന് വിവരങ്ങൾ തേടാനുള്ള അവകാശം പൗരന്മാർക്ക് ലഭിച്ചു. വിവരാവകാശ നിയമം (ആർടിഐ) എന്നാണ് ഈ നിയമത്തിന് പേരിട്ടിരിക്കുന്നത്. ഈ നിയമം ഗവൺമെൻ്റിൽ ഇരിക്കുന്ന ആളുകളുടെ ജോലിയിൽ സുതാര്യത കൊണ്ടുവന്നു, അവരുടെ ഉത്തരവാദിത്തവും പരിഹരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു.
ആധാർ സൗകര്യം
ഡോ. മൻമോഹൻ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരിക്കെ ആധാർ ആരംഭിച്ചിരുന്നു. ഇത് സൃഷ്ടിക്കാൻ, 2009 ൽ യുണീക്ക് ഐഡൻ്റിഫിക്കേഷൻ അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യ (യുഐഡിഎഐ) രൂപീകരിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ പൗരന്മാർക്ക് എല്ലായിടത്തും എളുപ്പത്തിൽ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ഐഡൻ്റിറ്റി സർട്ടിഫിക്കറ്റ് നൽകുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിൻ്റെ ലക്ഷ്യം.
2008-ലെ കാർഷിക വായ്പ എഴുതിത്തള്ളൽ പദ്ധതി
പാവപ്പെട്ടവരിലേക്ക് പണം എത്തുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി പോരായ്മകൾ നീക്കി ഡയറക്ട് ബെനിഫിറ്റ് ട്രാൻസ്ഫർ (ഡിബിടി) സംവിധാനം ഡോ. മൻമോഹൻ സിംഗിൻ്റെ സർക്കാർ നടപ്പാക്കി. കാർഷിക പ്രതിസന്ധി മറികടക്കാൻ 2008-ൽ കാർഷിക വായ്പ എഴുതിത്തള്ളൽ പദ്ധതിയും ആരംഭിച്ചു, അതിൽ 60,000 കോടി രൂപയുടെ വായ്പ എഴുതിത്തള്ളി കർഷകർക്ക് ഏറെ ആശ്വാസം നൽകി.
മൻമോഹൻ്റെ കാലത്താണ് അമേരിക്കയുമായി ആണവ കരാർ ഒപ്പിട്ടത്
സാമ്പത്തിക മേഖലയിലെ ഈ വലിയ ചുവടുകൾ കൂടാതെ, 2006 മാർച്ചിൽ അമേരിക്കയുമായി ഒപ്പുവച്ച ആണവ കരാറാണ് മൻമോഹൻ സിംഗിൻ്റെ ഭരണകാലത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നേട്ടം. ഈ കരാർ പ്രകാരം ഇന്ത്യക്ക് ആണവ വിതരണ ഗ്രൂപ്പിൽ (എൻഎസ്ജി) ഇളവ് ലഭിച്ചു. ഇത് പ്രകാരം ഇന്ത്യയ്ക്ക് സിവിലിയൻ, മിലിട്ടറി ആണവ പദ്ധതികൾ വേർതിരിക്കാൻ അനുമതി ലഭിച്ചു.