മുൻ യുഎസ് വൈസ് പ്രസിഡന്റ് ഡിക്ക് ചെനി അന്തരിച്ചു. വൈസ് പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനത്തിന്റെ പങ്ക് പുനർനിർവചിക്കുകയും നാല് പതിറ്റാണ്ടുകളായി അമേരിക്കൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ സ്വാധീനമുള്ള പങ്ക് വഹിക്കുകയും ചെയ്ത വ്യക്തിയാണ് അദ്ദേഹം.
വാഷിംഗ്ടണ്: മുൻ യുഎസ് വൈസ് പ്രസിഡന്റും ഇറാഖ് യുദ്ധ തന്ത്രജ്ഞനുമായ ഡിക്ക് ചെനി തിങ്കളാഴ്ച അന്തരിച്ചു. 84 വയസ്സായിരുന്നു. ന്യുമോണിയയും ഹൃദയ, രക്തചംക്രമണ പ്രശ്നങ്ങളും മൂലമാണ് അദ്ദേഹം മരിച്ചതെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബം പ്രസ്താവനയില് അറിയിച്ചു.
നാല് പതിറ്റാണ്ടുകളായി അമേരിക്കൻ രാഷ്ട്രീയത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയ ചെനി, തന്റെ നയങ്ങളിലൂടെ വൈസ് പ്രസിഡന്റിന് അഭൂതപൂർവമായ അധികാരം നൽകി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സേവനത്തെയും ദേശസ്നേഹത്തെയും അനുസ്മരിച്ച് കുടുംബം അദ്ദേഹത്തെ “മഹാനായ, ധീരനായ മനുഷ്യൻ” എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിച്ചത്.
40 വർഷത്തിലേറെ നീണ്ടുനിന്ന രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമായിരുന്നു ചെനിയുടേത്. പ്രസിഡന്റുമാരായ ജോർജ്ജ് എച്ച്.ഡബ്ല്യു. ബുഷിന്റെയും മകൻ ജോർജ്ജ് ഡബ്ല്യു ബുഷിന്റെയും കീഴിൽ റിപ്പബ്ലിക്കൻ പാർട്ടിയുടെ നെടുംതൂണായി അദ്ദേഹം സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 1991-ലെ ഗൾഫ് യുദ്ധകാലത്ത് പ്രതിരോധ സെക്രട്ടറി എന്ന നിലയിൽ, ഇറാഖി സൈന്യത്തെ കുവൈത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കിയ യുഎസ് സഖ്യസേനയെ അദ്ദേഹം നയിച്ചു. ശക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടുകൾക്കും തന്ത്രപരമായ തീരുമാനങ്ങൾക്കും അദ്ദേഹം പേരുകേട്ടവനായിരുന്നു.
2001-ലെ 9/11 ആക്രമണത്തിനുശേഷം വൈസ് പ്രസിഡന്റ് എന്ന നിലയിൽ ചെനി യുഎസ് സുരക്ഷാ നയം പൂർണ്ണമായും പുനർനിർമ്മിച്ചു. തീവ്രവാദത്തിനെതിരെ കർശനമായ നടപടിയെടുക്കണമെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിക്കുകയും വിവാദപരമായ നിരീക്ഷണ, ചോദ്യം ചെയ്യൽ നയങ്ങളെ ശക്തമായി പ്രതിരോധിക്കുകയും ചെയ്തു. തീവ്രവാദികൾ ഹാക്ക് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തന്റെ ഹാർട്ട് ഡിഫിബ്രില്ലേറ്ററിന്റെ വയർലെസ് പ്രവർത്തനം പ്രവർത്തനരഹിതമാക്കിയതായി അദ്ദേഹം ഒരിക്കൽ വെളിപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.
ചെനിയുടെ വൈസ് പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനം (2001-2009) അമേരിക്കൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും സ്വാധീനമുള്ള ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഒരു ആചാരപരമായ സ്ഥാനത്തെ കേന്ദ്ര നയരൂപീകരണ റോളാക്കി അദ്ദേഹം മാറ്റി. ഊർജ്ജ നയം മുതൽ ഇറാഖ് യുദ്ധം വരെയുള്ള നിരവധി പ്രധാന തീരുമാനങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ അദ്ദേഹമായിരുന്നു. ഒരിക്കൽ അദ്ദേഹം തമാശ രൂപത്തില് പറഞ്ഞു, “രഹസ്യമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ദുഷ്ട പ്രതിഭയാണോ ഞാൻ? അതെ, അതാണ് ഏറ്റവും നല്ല മാർഗം.”
ഇറാഖിലെ യുഎസ് അധിനിവേശത്തെ ന്യായീകരിക്കുക മാത്രമല്ല, അതിനെ “ആവശ്യമായ ദേശീയ സുരക്ഷാ നടപടി” എന്നും ചെനി വിശേഷിപ്പിച്ചു. എന്നാല്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പല അവകാശവാദങ്ങളും പിന്നീട് തെറ്റാണെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടു. യുദ്ധം നീണ്ടുപോവുകയും പൊതുജനാഭിപ്രായം മാറുകയും ചെയ്തതോടെ വൈറ്റ് ഹൗസിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വാധീനം കുറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, തത്വങ്ങളിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കുകയും ദേശീയ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കായി നയപരമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു നേതാവായിട്ടാണ് പിന്തുണക്കാർ അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടത്.
ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ അവസാന വർഷങ്ങളിൽ ചെനി പരസ്യമായി എതിർത്തു. 2021 ജനുവരി 6-ന് കാപ്പിറ്റോൾ ആക്രമണത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകൾ ലിസ് ചെനി ട്രംപിനെ പരസ്യമായി വിമർശിച്ചു, അതിനുശേഷം അച്ഛനും മകളും ട്രംപ് അനുകൂലികളുടെ ലക്ഷ്യമായി. ട്രംപിന് പകരം ഡെമോക്രാറ്റ് കമല ഹാരിസിന് വോട്ട് ചെയ്യുമെന്ന് 2024-ൽ ചെനി പ്രഖ്യാപിച്ചു. വിരമിച്ച ശേഷം, വ്യോമിംഗിലെ ജാക്സൺ ഹോളിൽ താമസമാക്കി, അവിടെ അദ്ദേഹം ശാന്തമായ ജീവിതം നയിച്ചു.
1941-ൽ നെബ്രാസ്കയിലെ ലിങ്കണിൽ ജനിച്ച ചെനി വ്യോമിംഗിലാണ് വളർന്നത്. യേൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്ന് പഠനം ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം വ്യോമിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ ചേർന്നു. 1964-ൽ അദ്ദേഹം തന്റെ സ്കൂൾ സുഹൃത്തായ ലിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. തന്റെ രണ്ട് പെൺമക്കളായ ലിസ്, മേരി എന്നിവരോടൊപ്പം കുടുംബജീവിതത്തിൽ അദ്ദേഹം ആഴത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു. അഞ്ച് ഹൃദയാഘാതങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടും, 2013-ൽ ഹൃദയം മാറ്റിവയ്ക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ശേഷം അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, “ഞാൻ എല്ലാ ദിവസവും ഒരു പുഞ്ചിരിയോടെ ഉണരും, ജീവിതമെന്ന സമ്മാനത്തിന് നന്ദി.”
