ന്യൂഡൽഹി: മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധി ‘ഉരുക്കുവനിത’ എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഇന്ത്യയുടെ വികസനത്തില്‍ അവർക്ക് സുപ്രധാന സംഭാവനയുണ്ട്. പക്ഷേ, പ്രശസ്തിക്കൊപ്പം ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ പേരും ചില വലിയ വിവാദങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു. ഗോഹത്യ നിരോധിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട സന്യാസിമാര്‍ ഋഷിമാര്‍ എന്നിവര്‍ക്കു നേരെ പാർലമെന്റിന് പുറത്ത് വെച്ച് വെടി വെപ്പ് നടത്തിയത് (1966), 1971 ലെ യുദ്ധത്തിൽ പിടികൂടിയ 90,000 പാക്കിസ്താന്‍ സൈനികരെ വിട്ടയച്ചത്, 1973-ൽ മുസ്ലീം വ്യക്തിനിയമ ബോർഡ് സ്ഥാപിക്കൽ, അല്ലെങ്കിൽ 1976-ൽ ഭരണഘടനയിൽ സെക്കുലർ എന്ന വാക്ക് രഹസ്യമായി ചേർക്കൽ, അല്ലെങ്കിൽ ഓക്‌സ്‌ഫോർഡ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി മുതൽ ഗുരുദേവ് രവീന്ദ്രനാഥിന്റെ ശാന്തിനികേതൻ വരെയുള്ള അവരുടെ വ്യക്തിപരമായ വിവാദങ്ങൾ ചിലതു മാത്രം. എന്നാൽ, അടിയന്തരാവസ്ഥയുടെ പേരിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിമർശിക്കപ്പെട്ടത് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയാണ്.
1975 ജൂൺ 25 അർദ്ധരാത്രി അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധി രാജ്യത്ത് അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇന്നും ഈ അടിയന്തരാവസ്ഥയിൽ സർക്കാർ നടത്തിയ പല ക്രൂരതകളുടെയും കഥകൾ നേതാക്കളുടെ പ്രസംഗങ്ങളിൽ തെളിഞ്ഞു വരുന്നുണ്ട്. പക്ഷേ, എന്തുകൊണ്ടാണ് ഈ അടിയന്തരാവസ്ഥ ഏർപ്പെടുത്തിയത്, ആരാണ് ഇതിന് പിന്നിലെ പ്രധാന കഥാപാത്രം, ഈ ചോദ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും പലർക്കും ഒരു പ്രഹേളികയാണ്. വാസ്‌തവത്തിൽ, 1975 ജൂൺ 12-ന് അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതി, സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങൾ ദുരുപയോഗം ചെയ്തു, നിശ്ചിത പരിധിയിൽ കൂടുതൽ പണം ചെലവഴിച്ചു, വോട്ടർമാർക്ക് കൈക്കൂലി നൽകി, വോട്ടർമാരെ സ്വാധീനിക്കാൻ അന്യായമായ മാർഗങ്ങൾ സ്വീകരിച്ചു തുടങ്ങി 14 കുറ്റങ്ങളിൽ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ കുറ്റവിമുക്തയാക്കിയിരുന്നു. തന്നെയുമല്ല, ആറ് വർഷത്തേക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് പുറത്താക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. റായ്ബറേലി ലോക്സഭാ സീറ്റിൽ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയോട് പരാജയപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് 1971-ൽ സോഷ്യലിസ്റ്റ് നേതാവ് രാജ്നാരായണൻ അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു ഹർജി സമർപ്പിച്ചിരുന്നു.
തുടര്‍ന്ന്, ഇന്ദിരാഗാന്ധി തന്നെ പ്രധാനമന്ത്രി പദത്തിൽ നിന്ന് രാജിവെക്കാനൊരുങ്ങുകയായിരുന്നു. ഇന്ദിര രാജിക്കത്ത് എഴുതി നൽകിയതായി പോലും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ, അവരുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നിയമവിരുദ്ധമാണെന്ന് കോടതി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടും, രാത്രി വൈകിയും ഇന്ദിര രാജിക്കത്ത് നൽകിയില്ല. അമ്മയുടെ രാജിയോട് ഇളയമകൻ സഞ്ജയ് ഗാന്ധി അനുകൂലിച്ചില്ലെന്നും അതിൽ അതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചതായും രാഷ്ട്രീയ വിദഗ്ധർ പറയുന്നു. ഈ കോലാഹലത്തിലാണ് രാത്രി ജനങ്ങള്‍ ഉറങ്ങിയത്. പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചെ, അതായത് ജൂൺ 26 ന്, ജനങ്ങള്‍ കണ്ണു തുറന്നത് പത്രങ്ങളിലൂടെയും റേഡിയോയിലൂടെയും ഇന്ദിരാഗാന്ധി രാജ്യത്ത് ആഭ്യന്തര അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചതായുള്ള വാര്‍ത്ത കേട്ടാണ്. പ്രധാനമന്ത്രിക്കസേര സംരക്ഷിക്കാനും അധികാരം കൈകളിൽ നിലനിർത്താനും ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ മുമ്പിൽ അവശേഷിച്ച ഏക പോംവഴി അതായിരുന്നു.
‘ട്രൂത്ത്, ലവ് ആൻഡ് എ ലിറ്റിൽ മാലിസ്’ എന്ന പുസ്തകം എഴുതിയ പ്രശസ്ത എഡിറ്റർ ഖുശ്വന്ത് സിംഗ് രാജ്യത്ത് അടിയന്തരാവസ്ഥ ഏർപ്പെടുത്തുന്നതിന്റെ മുഴുവൻ വിവരങ്ങളും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഗാന്ധി കുടുംബത്തിൽ ഖുഷ്‌വന്തിന് നല്ല സ്വാധീനമുണ്ടായിരുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രി പദത്തിൽ നിന്ന് രാജിവെക്കരുതെന്ന് അന്നത്തെ പശ്ചിമ ബംഗാൾ മുഖ്യമന്ത്രി സിദ്ധാർത്ഥ് ശങ്കർ റേ ആണ് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ പ്രേരിപ്പിച്ചതെന്ന് അദ്ദേഹം പുസ്തകത്തിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോൾ ആഭ്യന്തര അടിയന്തരാവസ്ഥയാണ് ഏക പരിഹാരമെന്ന് ഇന്ദിരയോട് പറഞ്ഞത് റേ ആയിരുന്നുവെന്നും തുടർന്ന് അടിയന്തര ഉത്തരവിൽ അന്നത്തെ രാഷ്ട്രപതി ഫക്രുദ്ദീൻ അലി അഹമ്മദിന്റെ ഒപ്പ് രാത്രി വൈകിയാണ് വാങ്ങിയതെന്നും ഖുശ്വന്ത് എഴുതുന്നു. പദ്ധതി മുഴുവനും അതീവ രഹസ്യമാക്കി വെച്ചതിനാൽ ഉത്തരവ് ഇറങ്ങിയതിന്റെ തൊട്ടടുത്ത ദിവസം തന്നെ മന്ത്രിസഭാ യോഗത്തിൽ ഇന്ദിര മന്ത്രിമാരിൽ നിന്ന് പിൻകാല ഒപ്പ് വാങ്ങി.
അടിയന്തരാവസ്ഥ നടപ്പാക്കിയ ഉടൻ ഇന്ദിരാഗാന്ധി പോലീസിന്റെ സഹായത്തോടെ പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളെ ജയിലിലടക്കാൻ തുടങ്ങി. അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി, എൽ കെ അദ്വാനി, മധു ലിമായെ, ജോർജ് ഫെർണാണ്ടസ് തുടങ്ങി നിരവധി മുതിർന്ന നേതാക്കളെ ജൂൺ 25ന് രാത്രി തന്നെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. മാത്രമല്ല, ജെപി പ്രസ്ഥാനത്തിലെ സഖ്യകക്ഷികളായതിനാൽ ലാലു പ്രസാദ് യാദവിനും നിതീഷ് കുമാറിനും ജയിലിൽ പോകേണ്ടിവന്നു. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് രാഷ്ട്രീയ സ്വയം സേവക സംഘത്തെ (ആർഎസ്എസ്) നിരോധിച്ചിരുന്നു. യഥാർത്ഥത്തിൽ, പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളുമായി ആർഎസ്എസ് അടുത്തതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, സർക്കാരിനെതിരെ സംഘ് പ്രതിഷേധിച്ചേക്കുമെന്ന് സർക്കാർ ഭയപ്പെട്ടു. തുടർന്ന് ആയിരക്കണക്കിന് ആർഎസ്എസ് പ്രവർത്തകരെ പൊലീസ് ജയിലിലടച്ചു. മിസാബന്ദി എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന മിസ ആക്ട് പ്രകാരമാണ് ഇവരെയെല്ലാം അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. ഇതിനെ എതിർത്ത് ലാലു പ്രസാദ് യാദവ് 1976 മെയ് 22 ന് അദ്ദേഹത്തിന് ജനിച്ച മകൾക്ക് മിസ എന്ന് പേരിട്ടു.
അക്കാലത്ത് ടിവി ന്യൂസ് ചാനലുകൾ ഇല്ലായിരുന്നു, അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, പത്രങ്ങളിൽ സെൻസർഷിപ്പ് നടപ്പാക്കി. സർക്കാർ മെഷിനറിയുടെ ഗ്രീൻ സിഗ്നലിന് ശേഷമാണ് എല്ലാ പത്രങ്ങളും എല്ലാ വാർത്തകളും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്. രാംനാഥ് ഗോയങ്കയുടെ ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസ് പത്രം മാത്രമാണ് ഈ സെൻസർഷിപ്പിനെതിരെ ഭയമില്ലാതെ പോരാടിയതെന്ന് ഖുശ്വന്ത് സിംഗ് തന്റെ പുസ്തകത്തിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇതേതുടര്‍ന്ന് ഇന്ത്യന്‍ എക് സ്പ്രസ് ഓഫീസിലെ വൈദ്യുതി തന്നെ നിലച്ചു. ആ ന്യൂസ് പ്രിന്റിന്റെ ക്വാട്ടയും കുറച്ചു. ഇതിനിടയിൽ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ മകൻ സഞ്ജയ് ഗാന്ധിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നിർബന്ധിത വന്ധ്യംകരണ പ്രചാരണവും നടത്തി. ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസ് ഓഫീസിലെ വൈദ്യുതി ബന്ധം വിച്ഛേദിക്കപ്പെട്ടു.
1975 ജൂൺ 25-നാണ് ഇന്ത്യയിൽ അടിയന്തരാവസ്ഥ നടപ്പിലാക്കിയത്, അത് 1977 മാർച്ച് 21 വരെ അതായത് 21 മാസം വരെ നിലനിന്നിരുന്നു. അതിനിടെ, രാജ്യത്തെ എല്ലാ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളും മാറ്റിവച്ചു. ജനങ്ങളുടെ ഭൂരിഭാഗം അവകാശങ്ങളും അപഹരിക്കപ്പെട്ടു. ലോകനായക് ജയപ്രകാശ് നാരായൺ ഇതിനെ ‘ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ഇരുണ്ട കാലഘട്ടം’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. ഇതിനിടയിൽ, ഭരണകൂടം രാജ്യത്ത് നിരവധി ക്രൂരതകൾ ചെയ്തു, പൊതുജനം നെടുവീർപ്പിട്ടു, ഇന്ദിരാഗാന്ധിക്കും അത് മനസ്സിലായി. തനിക്കു നേരെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന പ്രതിഷേധ തരംഗം കണ്ട ഇന്ദിരാഗാന്ധി 1977 മാർച്ചിൽ തന്നെ ലോക്‌സഭ പിരിച്ചുവിട്ട് പുതിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താൻ ശുപാർശ ചെയ്തു. പൊതുജനം അതിന്റെ പ്രതികാരം തീർത്തത് ഇവിടെയാണ്, ഗാന്ധി കുടുംബത്തിന്റെ അലംഘനീയമായ സീറ്റായ റായ്ബറേലിയിൽ നിന്ന് ഇന്ദിര തന്നെ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ദയനീയമായി പരാജയപ്പെട്ടു, കേവല ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ ജനതാ പാർട്ടി കേന്ദ്രത്തിൽ അധികാരത്തിലെത്തി.
